
CNN đã phát hiện ra MAMBO-9 đang là thiên hà hình thành sao xa nhất từng quan sát được qua kính viễn vọng vào ngày 12/12 vừa qua.
(Thiên hà MAMBO-9 chứa đầy bụi vũ trụ và sản xuất sao với tốc độ chóng mặt. Ảnh: CNN.)
Thiên hà MAMBO-9 được coi là vườn ươm sao khổng lồ khi chứa đầy bụi vũ trụ - những nguyên liệu được coi là cần thiết để tạo nên các vì sao. Mỗi năm, khối lượng sao hình thành trong những thiên hà như vậy có thể gấp vài nghìn lần so với Mặt Trời.
Điều đáng kinh ngạc là MAMBO-9 xuất hiện chỉ sau vụ nổ Big Bang khoảng 900 triệu năm, được coi là thiên hà vào thời kỳ sơ khai của vũ trụ. Trước đây, các nhà thiên văn không nghĩ có thể tìm thấy những thiên hà ươm sao khổng lồ cổ xưa như vậy. Với việc tạo ra lượng sao mới khổng lồ, chúng có thể gây ảnh hưởng tới vũ trụ, giúp vũ trụ tiến hóa.
(Thiên hà có lịch sử từ thời sơ khai)
"Những thiên hà này thường khuất khỏi tầm nhìn của con người. Chúng tôi biết chúng đang ở ngoài đó, nhưng không dễ phát hiện vì ánh sáng từ chúng bị mây bụi che mất", Caitlin Casey, tác giả cuộc nghiên cứu, chuyên gia tại Đại học Texas, cho biết về khả năng quan sát, phát hiện các thiên hà ươm sao này
Vào 10 năm trước, nhà khoa học Manuel Aravena tại Đại học Diego Portales lần đầu phát hiện ánh sáng từ MAMBO-9. Tuy nhiên, cô cùng các đồng nghiệp chưa thể thu thập đủ thông tin để nắm được khoảng cách và độ tuổi của nó. Hệ thống kính viễn vọng ALMA đủ nhạy để phát hiện những thiên hà xa xôi và chứa đầy bụi vũ trụ như vậy nhưng vẫn gặp vật cản lớn chính là các thiên hà khác gần Trái Đất che khuất ánh sáng từ những "người bạn" xa xôi.
(Bụi vũ trụ trong dải thiên hà)
"Khối lượng khí và bụi trong MAMBO-9 vô cùng lớn, gấp 10 lần tổng khối lượng sao của dải Ngân Hà. Điều này nghĩa là nó vẫn chưa sản xuất xong phần lớn sao của mình", Casey cho biết. Nhóm nghiên cứu hy vọng dữ liệu từ ALMA sẽ giúp họ phát hiện thêm những thiên hà xa xôi chứa đầy bụi vũ trụ, qua đó nắm được số lượng và lý do chúng hình thành sớm như vậy.
Bụi vũ trụ trong MAMBO-9 cũng là bí ẩn mà các nhà khoa học muốn tìm hiểu thêm. "Bụi thường là sản phẩm phụ của những ngôi sao chết. Chúng tôi dự đoán số sao sẽ nhiều gấp 100 lần bụi, nhưng MAMBO-9 vẫn chưa sản xuất nhiều sao như vậy. Chúng tôi cũng muốn biết nguyên nhân bụi hình thành nhanh như vậy sau vụ nổ Big Bang", Casey chia sẻ.